Prześwietlenia/zdjęcia rentgenowskie
Zdjęcie pantomograficzne zwane również pantomogramem lub ortopantomogramem (w skrócie OPG) jest to zdjęcie rentgenowskie dające panoramiczny obraz kości szczęki i żuchwy, wszystkich zębów a także stawów skroniowo żuchwowych i zatok szczękowych.
Zdjęcie dzielimy na 4 części zwane kwadrantami- prawy (górny i dolny) oraz lewy (górny i dolny). Strony zdjęcia zaznaczone są odpowiednio z angielskiego L (lewa) i R (prawa). Zęby w poszczególnych kwadrantach oznaczone są numerami od 1do 8. Numeracja zaczyna się od zębów centralnych znajdujących się na środku zdjęcia.
U dorosłych pacjentów z pełnym uzębieniem na zdjęciu powinny być widoczne 32 zęby. Zęby 1 i 2 w poszczególnych kwadrantach nazywamy siekaczami (jedynki i dwójki). Ząb numer 3 to kieł (trójka). Numery 4 i 5 to przedtrzonowce (czwórki i piątki). Numery 6, 7, 8 to zęby trzonowe (szóstki, siódemki i ósemki) . Trzeci ząb trzonowy czyli ósemka jest również zwany zębem mądrości.
Wskazania do wykonania pantomogramu
- Choroby zębów i przyzębia
- Próchnica-możliwe jest wykrycie ubytków próchnicowych niewidocznych w badaniu wewnątrzustnym np. w punktach stycznych zębów lub pod starymi wypełnieniami czy koronami protetycznymi.
- Choroby przyzębia (paradontoza)-zdjęcie pokazuje jak bardzo postąpił zanik kości i w jakich płaszczyznach.
- Problemy endodontyczne - zdjęcie obrazuje korzenie wszystkich zębów dzięki czemu stomatolog jest w stanie wykryć wszystkie nieprawidłowości związane z leczeniem kanałowym lub jego brakiem, np.: zmiany okołowierzchołkowe( zaniki kości), torbiele, niewypełnione do końca kanały, złamane narzędzia itp.
- Ekstrakcje zębów
- Pantomogram pokazuje kształt korzeni oraz ich krzywizny, położenie zębów w stosunku do zębów sąsiednich i innych struktur anatomicznych. Jest to bardzo przydatne przy usuwaniu zębów mądrości ( ósemek) zarówno tych wyrzniętych jak i całkowicie zatrzymanych.
- Leczenie implantologiczne
- Pantomogram jest podstawowym zdjęciem rentgenowskim obok tomografii komputerowej do wykonania zabiegu implantacji. Pomaga wstępnie zaplanować zabieg i ocenić warunki anatomiczne.
- Leczenie ortodontyczne
- Pantomogram jest wstępnym zdjęciem do postawienia trafnej diagnozy w rozpoznaniu wady zgryzu oraz do wykonania planu leczenia.
- Urazy zębów i twarzoczaszki
- Zdjęcie pantomograficzne jest pomocne przy ocenie złamań korzeni zębów, złamań żuchwy i innych urazów w obrębie kości szczęk.
Zdjęcie pantomograficzne jest wykorzystywane w celu wykrycia ukrytych ognisk infekcji w jamie ustnej które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie podczas wszelkiego rodzaju zabiegów operacyjnych. Tylko na podstawie pełnego wywiadu i badania stomatologicznego oraz po wykonaniu zdjęcia pantomograficznego (nawet bezzębnej szczęki) stomatolog może wystawić zaświadczenie o braku przeciw wskazań do takiego zabiegu.